بدون شک هر شرکت و نهادی برای ادامه‌ی حیات و کسب سود، نیاز به آشنایی کامل با اصول مالی و حسابداری دارد. در این میان یکی از موارد مهم، آشنایی با انواع حساب‌های مالی است. یکی از این حساب‌ها، حساب صورت سود و زیان انباشته است. این نوع حساب به نتایج تمامی فعالیت‌های یک شرکت در یک دوره زمانی خاص اشاره دارد. در واقع، سود و زیان انباشته نشانگر میزان سود یا زیانی است که یک شرکت در طول زمان به دست می‌آورد.
این نوع حساب نقش مهمی در تحلیل و بررسی عملکرد مالی شرکت‌ها دارد. با بررسی سود و زیان انباشته، می‌توان به نتیجه‌گیری در مورد عملکرد مالی شرکت در یک دوره زمانی خاص پرداخت. این مفهوم به ما کمک می‌کند تا بفهمیم که آیا شرکت در طول زمان سودآور است یا خیر و آیا عملکرد مالی شرکت بهبود یافته یا نه؟
حساب سود و زیان انباشته چیست؟
برای این‌که مفهوم حساب سود و زیان انباشته را به خوبی درک کنید ابتدا باید با دو مفهوم سود انباشته و زیان انباشته آشنا شوید.
سود انباشته
زیان انباشته
- توسعه‌ی کسب‌وکار مانند تغییر مکان شرکت، استخدام کارمندان جدید و بیش‌تر، توسعه‌ی بازار و …
2. تولید محصولات جدید، به‌کارگیری شیوه‌های جدید بازاریابی؛
3. بازپرداخت وام‌ها و بدهی‌های شرکت؛
4. خرید سهام بیش‌تر؛
زیان انباشته چیست؟
گاهی نیز عملکرد یک واحد اقتصادی طبق انتظار پیش نمی‌رود و آن واحد به جای سودآوری، دچار زیان می‌شود. درواقع زمانی‌که یک شرکت در چند دوره‌ی متوالی بدهکار شود، آن شرکت دارای زیان انباشته خواهد شد. به عبارت دیگر زیان انباشته، زیانی است که کسب‌وکار در گذشته متحمل آن شده. این نوع زیان با سهم سهام‌داران تعدیل می‌شود. به همین دلیل سهم سهام‌داران از سرمایه‌ی موجود کاهش می‌یابد. اصولا با وقوع چنین حالتی سهام‌داران باید برای آیندهی آن واحد اقتصادی تصمیم‌گیری کنند.
دلیل چیست؟
با توجه به آن‌چه که شرح آن رفت یکی از حساب‌های مهمی که باید به صورت سالانه محاسبه شود، حساب سود و زیان انباشته است. پس از انجام محاسبات لازم مشخص می‌شود که واحد اقتصادی مد نظر بدهکار است و یا بستانکار؟
اهمیت این نوع حساب و محاسبه‌ی دقیق آن از این‌رو است که نحوه‌ی عملکرد آتی شرکت را مشخص می‌کند. سود و زیان انباشته نشانگر عملکرد مالی شرکت در یک دوره زمانی خاص است. اگر سود انباشته شرکت مثبت باشد، نشانگر سودآوری و بهبود عملکرد مالی شرکت در یک بازه‌ی زمانی مشخص است. اما اگر زیان انباشته مثبت باشد، بیان‌گر عملکرد مالی ضعیف و ناپایدار آن شرکت است.
نحوه محاسبه سود و زیان انباشته
برای تنظیم ترازنامه سالیانه باید حساب سود و زیان انباشته در پایان هر دوره مالی محاسبه شود. این حساب از طریق فرمول خاصی محاسبه می‌شود. نتیجه‌ی این محاسبه می‌تواند مثبت و یا منفی باشد. در ادامه نحوه‌ی محاسبه این حساب اشاره می‌کنیم:
سود انباشته = سود انباشته ابتدای دوره + خالص سود و زیان - سود سهام نقدی – سود سهم
سود و زیان انباشته در صورت‌های مالی چه جایگاهی دارد؟
هدف از تهیه و تنظیم صورت‌های مالی، شفاف‌سازی و آگاهی از وضعیت مالی شرکت و اعمال تصمیم‌های درست است. درواقع صورت‌های مالی نشان‌دهنده‌ی سلامت مالی شرکت هستند. صورت سود و زیان انباشته نمایان‌گر، عملکرد شرکت شما است و به شما می‌گوید که در کجای طیف سود و زیان قرار دارید. از این نظر تصمیم‌گیری درباره‌ی آیندهی شرکت را برای سهام داران آسان می‌کند. ضمن این‌که باعث شفاف‌سازی در تغییرات حقوق و دستمزد سهام‌داران نیز می‌شود.
نحوه بستن حساب سود و زیان انباشته
منظور از بستن حساب‌ها در حسابداری این است که تمام حساب‌های هزینه و درآمد پاک می‌شوند و مانده هر حسابی صفر می‌شود. پس پیش از این‌که تمامی حساب‌ها بسته شوند باید مطمئن شوید که هیچ ورودی دیگری نخواهید داشت. به همین دلیل باید پیش از بست حساب‌ها، هزینه‌ها، مالیات، دارایی‌ها و بدهی‌ها به طور دقیق وارد شوند و تمامی تسویه‌های بانکی انجام شوند. در نهایت نیز در پایان هر سال مالی، مانده حساب به ترازنامه منتقل شود.
در نهایت، حساب سود و زیان انباشته، مفهومی مهم در امور مالی و حسابداری است که کمک می‌کند عملکرد مالی شرکت در یک دوره زمانی مشخص شود. زیرا سود و زیان انباشته نشان‌دهنده‌ی سودآوری و یا ضعف مالی شرکت است. از این‌رو به کمک نتایج این حساب امکان تصمیم‌گیری درست درباره‌ی آیندهی کسب‌وکار و نحوه‌ی چگونگی عملکرد آن وجود دارد. بنابراین، بررسی سود و زیان انباشته از اهمیت بسیاری برخوردار است و باید به آن توجه ویژه‌ای کرد.