در اغلب شرکت‌ها فعالیت‌های حسابداری و حسابرسی با شخصی به نام حسابدار است. به همین دلیل ممکن است این تصور اشتباه پیش بیاید که حسابداری و حسابرسی دو واژه با مفهوم یکسان هستند. و حسابدار و حسابرس وظایف مشابه را انجام می‌دهند. در صورتی که اینطور نیست. اولین تفاوت حسابداری با حسابرسی در تعریف آن‌ها است.
حسابدار کیست؟
حسابدار شخصی است که انجام امور مالی شرکت را بر عهده دارد. مجموعه‌ای از فعالیت‌ها شامل جمع آوری، تجزیه و تحلیل داده‌ها و سوابق مالی یک سازمان حسابداری است.
حسابرس کیست؟
حسابرس بر نحوه صحیح انجام امور مالی نظارت می‌کند. در واقع حسابرس کسی است که نحوه فعالیت حسابدار را زیر نظر دارد. انجام منصفانه بازرسی و نظارت بر صورت‌های مالی یک مجموعه یا شرکت را حسابرسی می‌گویند.
اصول و مبانی حسابداری و حسابرسی
مبحث بعدی در خصوص تفاوت حسابداری با حسابرسی مربوط به اصول و مبانی این دو اصطلاح است.
منظور از اصول و مبانی حسابداری چیست؟
اصول و مبانی حسابداری شامل استانداردها، قواعد و قوانینی هستند که جمع آوری و تجزیه صحیح داده‌ها را از طریق یک سری روش‌ها و اصول خاص امکان‌پذیر می‌کنند. در واقع این اصول و مبانی کمک می‌کنند تا اطلاعات نهایی حاصل شده در حسابداری قابلیت فهم و اعتبارسنجی داشته باشند.
اصول و مبانی حسابداری شامل ۴ اصل است:
اصل تحقق بر درآمد
این اصل بدان معنی است که درآمد زمانی قابلیت ثبت پیدا می‌کند که خدمات درخواستی به وقوع بپیوندد. یعنی اگر یک شرکت به تولید محصولات غذایی مشغول است، تنها با ثبت سفارش از جانب خریدار و دریافت وجه اصل تحقق بر درآمد حاصل نمی‌شود. بلکه این اصل زمانی اجرا می‌گردد که محصول سفارش شده تحویل خریدار گردد. در نتیجه این درآمد باید به نحوی ثبت گردد که قابلیت عینی و اتکا داشته باشد.
اصل بهای تمام شده
مطابق این اصل معیار ثبت هر معامله ارزش واقعی دارایی موردنظر در تاریخ وقوع آن است. ارزش دارایی‌ها با گذشت زمان تغییر می‌یابد. با توجه به اصل بهای تمام شده، از طریق تجدید ارزیابی دارایی‌ها می‌توان ارزش آن‌ها را به صورت به روز محاسبه کرد.
اصل تطابق درآمد با هزینه‌ها
طبق این اصل هزینه‌های صرف شده در حساب دوره‌ای درآمد حاصل شده ثبت می‌گردند. جهت تعیین سود و زیان خالص دوره بایستی بین هزینه‌ها و درآمدها هماهنگی وجود داشته باشد.
اصل افشای کامل
مطابق با این اصل حسابداری باید کلیه فعالیت‌های مهم مالی شرکت ثبت و ضبط شده و قابل ارائه باشند. اجرای این اصل احتمال دستکاری اطلاعات یا کلاهبرداری را کاهش می‌دهد.
اصول و مبانی حسابرسی کدامند؟
برای تکمیل اطلاعات شما عزیزان در خصوص تفاوت حسابداری با حسابرسی پیرامون اصول و مبانی این دو اصطلاح، در ادامه اصول و مبانی حسابرسی را برای شما عزیزان عنوان می‌کنیم.
- حسابرسی شرکت‌های دولتی توسط دیوان محاسبات کشور انجام می‌گیرد.
- تعیین حسابرس توسط صاحبان سهام مجموعه انجام می‌شود.
- گزارش حسابرسی به مرجعی که او را انتخاب و استخدام کرده است تحویل می‌شود.
- اساس کار حسابرس اعتبار بخشیدن به حساب‌های مالی است.
- معیار درست بودن صورت‌های مالی ارزیابی و بررسی صحیح توسط حسابرس است.
تفاوت حسابداری با حسابرسی در اهداف آن‌ها
اهداف حسابداری در کنترل، طبقه بندی، تفسیر و گزارش‌گیری صحیح از اسناد مالی خلاصه می‌شود. مجموعه این عوامل برنامه‌ریزی مناسبی برای سیاست‌های آینده مجموعه فراهم می‌کند و از بروز مشکلات حقوقی جلوگیری به عمل می‌آورد. اما اهداف حسابرسی اعتباربخشی به اطلاعات و کنترل عملیات و گردش‌های مالی جهت جلوگیری از خطا و تقلب است.
به طور کلی تفاوت حسابداری با حسابرسی در موارد زیر خلاصه می‌شود:
- در حسابداری از طریق گزارش‌گیری و ثبت رویدادها صورت‌های مالی تهیه می‌شوند. اما در حسابرسی با گزارش‌گیری کلی از صورت‌ها صحت آن‌ها بررسی می‌شود.
- ثبت اطلاعات در حسابداری مطابق با اصول و مبانی حسابداری انجام می‌گیرد. اما ماهیت فعالیت حسابرس تجزیه و تحلیل اطلاعات ثبت شده توسط حسابدار است.
- ثبت اطلاعات و صورت‌های مالی در حسابداری به صورت روزانه انجام می‌گیرد. اما زمان انجام فعالیت‌های حسابرسی پایان سال مالی و در زمان تعیین شده است.
- حسابدار باید در جمع آوری و ثبت اطلاعات کاملا دقیق عمل کند. اما نحوه فعالیت حسابرس به این صورت است که تقلب‌ها و مشکلات گزارش‌های مالی ارائه شده توسط حسابداری را پیدا کند. در صورتی که مشکلی در صورت‌های مالی وجود داشته باشد مسئولیت این امر بر عهده حسابرس نخواهد بود.
- لزوما نیازی نیست که شخص حسابدار تحصیلات مرتبط در این زمینه داشته باشد و تنها آموزش دیده بودن او برای انجام امور حسابداری کافی است. اما شخص حسابرس باید حسابداری بلد باشد.